Bật mí cách thức chống bạc tóc ở người trung niên cực kỳ hiệu quả

Bật mí cách thức chống bạc tóc ở người trung niên cực kỳ hiệu quả - Bắt đầu vào tuổi trung niên, một trong những dấu hiệu lão hóa đầu tiên là tóc bạc.

Tóc mới bị bạc ít nên làm cách sau đây: Lấy một bát quả dâu chín mọng đen, cho vào lọ đóng kín phơi ngoài nắng. Đợi cho quả dâu nhũn chảy ra nước màu tím thì gạn lấy nước ấy để dùng dần.

Read More

Bệnh về mắt: Bệnh của phổ biến ở người già

Bệnh về mắt: Bệnh của phổ biến ở người già - Bệnh tăng nhãn áp, đục thuỷ tinh thể, thoái hoá điểm vàng do tuổi tác và bệnh lý võng mạc do tiểu đường là bệnh phổ biến nhất hạn chế tầm nhìn của người cao tuổi. Bệnh về mắt ảnh hưởng tới hàng triệu người cao niên hàng năm và là nguyên nhân hàng đầu gây giảm thị lực.

Giảm thị lực là thường là hậu quả của một bệnh lý khác ảnh hưởng tới mắt như tiểu đường. Một số nguyên nhân khác khiến giảm thị lực bao gồm: thoái hoá điểm vàng do tuổi, đục thuỷ tinh thể và tăng nhãn áp.

Người cao tuổi bị giảm thị lực do tuổi tác

Thoái hoá điểm vàng do tuổi tác (AMD) là tình trạng các tế bào điểm vàng của mắt bị tổng thương và gây ra tình trạng mắt mờ hoặc loạn. Đây là nguyên nhân hàng đầu gây mù loà ở những người trên 65 tuổi.

Đục thuỷ tinh thể là bệnh lý phát triển trong thấu kính của mắt. Chúng được gây ra bởi một số protein đã bị thay đổi, thậm chị ngăn chặn ánh sáng cần thiết chiếu vào võng mạc. Đây là nguyên nhân hàng đầu gây giảm thị lực ở những người lớn tuổi trên 55 tuổi. Tổn thương mắt, một số thuốc, và bệnh tiểu đường, nghiện rượu làm tăng nguy cơ đục thuỷ tinh thể.

Hình ảnh mắt bị tổn thương do tiểu đường

Bệnh lý võng mạc do tiểu đường  là bệnh về mắt do tiểu đường gây ra, rất phổ biến và là nguyên nhân hàng đầu gây mù loà ở những người trưởng thành. Nó được gây ra do các mạch máu nuôi võng mạc bị tổn thương. Bệnh võng mạc do tiểu đường có 4 giai đoạn:

1. Bệnh võng mạc nhẹ Nonproliferative - Ở giai đoạn đầu này, các vi mạch bị phình ra gây sưng mạch máu nhỏ trong võng mạc.

2. Bệnh võng mạc trung bình Nonproliferative -  khi bệnh tiến triển, một số mạch máu nuôi dưỡng võng mạc bị tắc.

3. Bệnh võng mạc Nonproliferative nghiêm trọng - Một số lượng lớn mạch máu bị tắc, võng mạc bị tổn thương do không được cung cấp chất dinh dưỡng. Ở khu vực này của võng mạc gửi đi các tín hiệu cho cơ thể để phát triển các mạch máu mới nuôi dưỡng.

4. Bệnh võng mạc tăng sinh - Ở giai đoạn này, các tín hiệu được gửi bởi võng mạc nuôi dưỡng kích thích sự phát triển của các mạch máu mới bị dừng. Những mạch máu mới bất thường và mong manh. Chúng phát triển cùng võng mạc và dọc theo bề mặt, các gel thuỷ tinh thể lấp đầy bên trong mắt. Khi bị rò rỉ máu, thị lực bị mất trầm trọng và dẫn tới mù loà.

Người già cần được khám mắt thường xuyên

Bệnh tăng nhãn áp là một bệnh gây ra bởi áp lực trong nhãn cầu tăng lên gây tổn thương dây thần kinh thị giác. Áp lực gây ra do chất lỏng bên trong nhãn cầu không thể thoái ra, dẫn đến mất thự lực. Bệnh tăng nhãn áp có thể điều trị bằng laser hoặc phẫu thuật. Trong một nghiên cứu chỉ ra rằng, 0,6% người trong độ tuổi từ 60 đến 64 bị tăng nhãn áp. Cứ tăng lên 10 tuổi thì tỉ lệ mắc bệnh tăng gấp đôi lên 1,3%, và ở độ tuội 80 - 84, tỉ lệ này là 3%.

Để chăm sóc người bị giảm thị lực, một số lời khuyên sau có thể có ích

- Kiểm tra ánh sáng trong nhà và đảm bảo không gian được trang bị đầy đủ thiết bị chiếu sáng

- Luôn mang kính theo người và khám mắt thường xuyên

- Tận dụng hỗ trợ công nghệ như màn hình lớn, mở rộng video giúp người bệnh phát huy thị lực còn lại.

- Đối với người bị thoái hoá điểm vàng - kiểm tra tầm nhìn của mỗi mắt bằng lưới Amsler mỗi ngày hoặc thường xuyên như bác sĩ khuyến cáo. Nếu có bất cứ thay đổi lưới hoặc có gợn sóng hoặc tầm nhìn bị ảnh hưởng, hãy trao đổi với bác sĩ chuyên khoa mắt.

D.P

Read More

Cẩn trọng với những bệnh xương khớp thường gặp ở người già

Cẩn trọng với những bệnh xương khớp thường gặp ở người già - Người già do cơ thể lão hóa, hệ xương dễ bị tổn thương hơn . Một số bệnh xương khớp thường gặp ở người già như viêm đa khớp, gout, thoái hóa cột sống....

Bệnh gút

Gout là một bệnh rối loạn về chuyển hóa liên quan đến việc tăng sản xuất hoặc giảm đào thải chất acid uric trong cơ thể. Có thể nói nguyên nhân trực tiếp gây bệnh gout là sự lắng đọng vi tinh thể muối urate natri tại các cơ quan trong cơ thể như: tại các khớp, tại tim, tại thận,...

Bệnh gout do tình trạng dư thừa axit uric trong máu

Bệnh thường gặp ở nam giới, bệnh có mối liên quan đến chế độ ăn uống của người bệnh như: ăn quá nhiều chất đạm, uống quá nhiều bia, rượu... Trong cơn gút cấp và điển hình, bệnh có một số đặc điểm như cơn đau thường khởi phát đột ngột vào nửa đêm với các dấu hiệu như: sưng khớp ngón chân cái, đau dữ dội có cảm giác bỏng rát, đôi khi sốt cao, da trên chỗ khớp bị tổn thương, bị hồng hoặc đỏ tím.

Đau vai gáy, đau thắt lưng

Đây là tình trạng viêm các điểm bám tận của các gân vào đầu xương, thường gặp trong chứng bệnh đau cân cơ. Bệnh thường gặp ở những nhân viên văn phòng, đánh máy tính. Bệnh thường xảy ra vào mùa lạnh vì khi đó các cơ thường co lại trong tư thế rút vai, rụt cổ để chống lạnh, để hạn chế sự tỏa nhiệt của cơ thể. Vì tư thế này là một phản xạ tự nhiên của cơ thể cho nên nó được duy trì trong thời gian dài, từ đó làm cho các cơ cạnh cột sống bị giữ ở một tư thế lâu, gây ra mỏi cơ. Bệnh có thể gây đau một hay hai bên bả vai, làm hạn chế các hoạt động như: cúi, ưỡn, nghiêng.

Đau lưng ở người cao tuổi

Viêm đa khớp dạng thấp

Viêm khớp dạng thấp là một bệnh tự miễn dịch, viêm mạn tính tổ chức liên kết màng hoạt dịch, tổn thương chủ yếu ở khớp ngoại vi, bệnh tiến triển từ từ, dẫn đến teo cơ biến dạng dính và cứng khớp.

Bệnh chủ yếu gặp ở nữ giới, đây là tình trạng viêm khớp kéo dài với các đợt sưng, nóng, đỏ, đau ở nhiều khớp, thường gặp nhất là các khớp nhỏ ở bàn tay, khớp cổ tay, khuỷu, gối, cổ chân, bàn ngón chân, cả 2 bên. Nếu không được điều trị, các khớp nhanh chóng bị biến dạng, dính khớp. Khi bệnh ở vào giai đoạn muộn thường gặp ở các khớp như vai, háng, cột sống cổ với các biểu hiện như vào buổi sáng, sau khi mới ngủ dậy, người bệnh thấy có cảm giác đau và cứng tại các khớp bị viêm, khó vận động.

Dấu hiệu này thường gặp ở các khớp cổ tay và bàn tay, khiến người bệnh phải làm các động tác như gấp, xoay cổ tay… trong một thời gian dài các khớp mới có thể hoạt động trở lại bình thường. Sau những đợt sưng đau khớp kéo dài có thể vài tháng đến vài năm, các khớp này sẽ bị biến dạng như bàn tay bị vẹo, cổ tay sưng, các ngón tay ngón chân cũng bị biến dạng, các cơ teo; từ đó làm cho người bệnh rất khó khăn trong việc vận động, thậm chí ở giai đoạn muộn, bệnh nhân trở thành tàn phế.

Thoái hóa khớp gây khó khăn cho vận động

Thoái hóa khớp

Là tình trạng hư hỏng phần sụn, đệm giữa hai đầu xương, kèm theo phản ứng viêm ở đó và giảm sút lượng dịch nhầy giúp bôi trơn ổ khớp, gây đau và cứng khớp và hạn chế vận động. Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng thường gặp ở người trên 40 tuổi, nhất là sau 60 tuổi.

Một số yếu tố quan trọng liên quan đến thoái hóa khớp là tuổi tác, tình trạng béo phì, những chấn thương nhẹ và mạn tính ở khớp. Phạm vi thoái hóa khớp bao gồm cả khớp, sụn và cả những tổn thương thoái hóa tại các đĩa liên đốt. Bệnh được đặc trưng bởi sự thoái hóa của sụn và phì đại xương tại các diện khớp. Biểu hiện viêm thường rất nhẹ.

D.P

Read More

Bệnh táo bón ở người già: Nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả

Bệnh táo bón ở người già: Nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả - Táo bón là một bệnh rất thường gặp ở người cao tuổi. Căn bệnh này gây cho người cao tuổi không ít bất tiện.

Một số nguyên nhân gây táo bón

Bệnh trĩ: Khi bị trĩ, bệnh nhân thường có xu hướng nhịn đi đại tiện vì sợ đau và chảy máu. Khi nhịn đại tiện lâu và nhiều lần sẽ giảm phản xạ đại tiện, gây tích trữ phân dẫn đến táo bón. Bệnh nhân càng bị táo bón, đi ngoài càng đau và càng dễ chảy máu, kết quả là bệnh nhân càng nhịn đi đại tiện và táo bón ngày càng tiến triển thành vòng luẩn quẩn.

Do uống không đủ lượng nước hàng ngày: Việc này có thể do người cao tuổi bị các bệnh mạn tính như suy tim phải hạn chế nước nhưng cũng có thể do bệnh nhân bị mắc chứng tiểu đêm, bị u xơ tiền liệt tuyến nên hạn chế uống nước để đỡ đi tiểu tiện.

Read More

Cẩn trọng với bệnh Parkinson ở người già

Cẩn trọng với bệnh Parkinson ở người già - Parkinson là một trong những căn bệnh thường gặp nhất ở người cao tuổi. Căn bệnh gây ra nhiều áp lực cho chính bản thân người bệnh và người nhà bệnh nhân.

Bệnh Parkinson thường có các dấu hiệu về giảm thiểu chức năng vận động cơ học, ngoài ra còn có một số triệu chứng khác như rối loạn chức năng tự trị, có vấn đề về nhận thức, mất ngủ ...

Triệu chứng của bệnh

Triệu chứng về thần kinh

Bệnh Parkinson gây ra một số rối loạn trung khu thần kinh, trong đó bao gồm chủ yếu là nhận thức, tâm trạng và các vấn đề hành vi. Rối loạn nhận thức trong một số trường hợp có thể xảy ra ngay cả trong giai đoạn đầu của bệnh. Một tỷ lệ rất cao người bệnh sẽ có suy giảm nhận thức nhẹ.

Triệu chứng về vận động

Bệnh thường xuất hiện bốn triệu chứng về vận động: run, cứng, chậm chạp (Bradykinesia), và tư thế bất ổn định.Mặc dù khoảng 30% bệnh nhân không xuất hiện run trong thời gian đầu,nhưng đặc điểm này sau đó cũng sẽ bộc phát khi bệnh tiến triển. Triệu chứng cứng người là do cơ bắp và xương bị cứng dần, có thể kèm theo đau khớp.Di chuyển chậm chạp là đặc tính lâm sàng đặc trưng nhất của bệnh Parkinson. Trong giai đoạn cuối, bệnh sẽ xuất hiện các chứng bất ổn định về tư thế dẫn đến mất cân bằng và té ngã.

Chăm sóc người bệnh Parkinson

Khi một người được bác sĩ chuyên khoa thần kinh khám bệnh và xác định là mắc bệnh Parkinson thì người thân (gia đình, bè bạn, cơ quan) nên động viên khích lệ người bệnh. Bởi vì trong thời kỳ đầu của bệnh, người bệnh thường rất mệt mỏi, chán chường, lo lắng hoặc có thể bị trầm uất, cho nên sự động viên về mặt tình cảm của người thân và tổ chức tập thể là rất cần thiết. Với người bệnh thì không nên quá lo lắng hoặc quá bi quan mà phải vươn lên để tự điều chỉnh hoạt động của bản thân mình. Cần vận động cơ thể bằng hình thức tập thể dục hàng ngày tùy theo điều kiện và sức khỏe của mỗi người như đi bộ.

Tuy nhiên, mỗi một ngày cũng chỉ nên vận động cơ thể (khoảng 60 phút là vừa) và nên chia thành 2 - 3 lần, mỗi lần từ 15 – 20 phút. Về sau, khi bệnh tiến triển nặng hơn thì mọi sinh hoạt, ăn uống, vệ sinh cá nhân, đi lại cần có sự hỗ trợ của gia đình. Bên cạnh sự chăm sóc thì việc uống thuốc điều trị cũng rất cần có sự quan tâm của người thân, nhất là khi bệnh đã chuyển sang giai đoạn trầm cảm, lú lẫn hoặc có biến chứng.

TT

Read More

Tìm hiểu về bệnh thoái hóa điểm vàng ở người già

Tìm hiểu về bệnh thoái hóa điểm vàng ở người già - Thoái hóa điểm vàng là một trong những căn bệnh phổ biến nhất ở người già. Căn bệnh này có thể gây ra tình trạng mù vĩnh viễn.

Bệnh thoái hóa điểm vàng là gì?

Điểm vàng hay hoàng điểm là bộ phận nằm ở vùng trung tâm của võng mạc giúp ta nhận biết độ sắc nét, màu sắc và độ rõ của hình ảnh. Tình trạng hoàng điểm bị thoái hóa gây mất thị lực ở vùng trung tâm gọi là bệnh thoái hóa điểm vàng AMD.

Có hai dạng thoái hóa: dạng thoái hóa khô, chiếm khoảng 90% và dạng thoái hóa ướt, chỉ chiếm 10% nhưng lại là nguyên nhân của 90% tình trạng mất thị lực nặng.

Đối tượng có nguy cơ cao bị thoái hóa điểm vàng

- Tuổi tác: Nguy cơ bị thoái hóa điểm vàng tăng theo lứa tuổi. Nguy cơ ở lứa tuổi 50 chỉ là 2%, nhưng ở lứa tuổi trên 75 lên đến khoảng 30%.

- Giới tính: Phụ nữ có nguy cơ cao gấp 2 lần hơn nam giới.

- Hút thuốc: Hút thuốc có thể tăng nguy cơ thoái hóa điểm vàng.

- Di truyền: Người có tiền sử gia đình mắc thoái hóa điểm vàng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn người bình thường.

- Cholesterol: Người có hàm lượng cholesterol trong máu cao dễ bị mắc thoái hóa điểm vàng ướt nhiều hơn.

- Dinh dưỡng kém: Sử dụng chất chống oxy hóa liều cao có thể làm giảm nguy cơ mắc thoái hóa điểm vàng.

Các dấu hiệu của bệnh thoái hóa điểm vàng

Dấu hiệu đầu tiên của thoái hóa điểm vàng khô là thị lực bắt đầu bị kém đi. Khi bệnh tiến triển, bạn có thể thấy một điểm mờ ở vùng trung tâm của hình ảnh, rồi điểm mờ này sẽ ngày càng lớn hơn và tối hơn. Đối với thoái hóa điểm vàng ướt, triệu chứng ban đầu là hình ảnh các đường thẳng bị biến thành đường dạng sóng.

Nếu cả hai mắt cùng bị thoái hóa điểm vàng, bệnh nhân sẽ khó khăn khi đọc sách báo hoặc khi làm việc trong khoảng cách nhìn gần. Những triệu chứng này xảy ra ở một mắt của bệnh nhân đôi khi không phát hiện được cho tới khi mắt thứ hai bị bệnh. 42% bệnh nhân bị một mắt sẽ có nguy cơ bị mắt thứ hai trong vòng 3-5 năm.

Những bệnh nhân trên 65 tuổi nên đi khám định kỳ mỗi năm ngay cả khi chưa có triệu chứng.

Phòng ngừa lão hóa mắt từ  sớm

Theo các chuyên gia nhãn khoa, hiện nay chưa có phương pháp điều trị nào có thể chặn đứng được quá trình thoái hóa và điều trị dứt điểm bệnh thoái hóa điểm vàng. Do đó biện pháp giúp cải thiện thị lực, giảm thiểu ca phẫu thuật, hạn chế sự tiến triển của bệnh có ý nghĩa vô cùng quan trọng.

Cách bảo vệ mắt tốt nhất là có biện pháp phòng ngừa từ rất sớm (kể cả khi chưa có dấu hiệu suy giảm thị lực). Đối với những người đã bị thoái hóa điểm vàng, đục thủy tinh thể cần bổ sung các thành phần có tác dụng: chống oxy hóa mạnh làm giảm các gốc tự do (đặc biệt là lutein và zeaxanthin là hai carotenoid duy nhất có ở võng mạc); các chất dinh dưỡng thiết yếu cho mắt. Những thành phần này có trong thực phẩm chức năng Minh Nhãn Khang- một sản phẩm có nguồn gốc thiên nhiên giúp tăng cường thị lực, phòng ngừa và hỗ trợ điều trị thoái hóa điểm vàng, đục thủy tinh thể. Bên cạnh đó nên kết hợp với chế độ ăn uống, sinh hoạt phù hợp: không nên xem ti vi hoặc làm việc bên máy vi tính quá lâu, ăn nhiều rau có màu xanh đậm; nên ăn cá 2-3 lần/tuần (chứa nhiều Omega-3), đeo kính râm bảo vệ mắt khi ra ngoài nắng…

TT

Read More

Vi khuẩn và Gene gây khiếm thị ở người cao tuổi

Các mô mắt bị bệnh của một số bệnh nhân thoái hóa điểm đen do tuổi (AMD) có chứa một loại vi khuẩn có tên Chlamydia pneumoniae gây chứng viêm kinh niên và có liên quan đến bệnh tim. Kết quả nghiên cứu có thể khẳng định mối liên quan giữa bệnh AMD với một gene của hệ miễn dịch mà người ta cho rằng có dính líu đến bệnh mù lòa.

Các nhà nghiên cứu tại Viện Tai Mắt Massachusetts đã tìm ra vi khuẩn Chlamydia trong mô mắt bị bệnh của 5/9 bệnh nhân AMD. Vi khuẩn này không được tìm thấy trong mắt của 20 người không có bệnh. Theo các nhà nghiên cứu, phát hiện này cung cấp thêm bằng chứng cho thấy thoái hóa điểm đen có thể bắt nguồn từ sưng viêm.

Trưởng nhóm nghiên cứu, TS Murat Kalayoglu, viết trong báo cáo: “Nghiên cứu chỉ ra rằng vi khuẩn Chlamydia có khả năng thay đổi chức năng của các loại tế bào quan trọng giúp điều khiển hoạt động bình thường của mắt.

Chúng tôi đã thấy rằng vi khuẩn Chlamydia làm tăng lượng sản sinh VEGF, một loại protein liên quan đến AMD. Do đó, việc các tế bào mắt người bị nhiễm vi khuẩn Chlamydia gia tăng lượng VEGF là điều đáng lưu tâm và có thể lý giải phần nào nguyên do VEGF tăng ở rất nhiều người bị bệnh AMD”.

Nghiên cứu mới đây đã tìm ra rằng hơn ½ các ca AMD bắt nguồn từ sự thay đổi một gene gọi là Complement Factor H (CFH). Gene này tạo ra một protein điều khiển hệ miễn dịch và phản ứng sưng viêm của cơ thể.

Kalayoglu nói: “Giả thuyết của chúng tôi cho rằng vi khuẩn Chlamydia có thể là khớp nối chủ chốt giữa CHF và AMD. Có nghĩa là bệnh nhân bị biến đổi CHF rất dễ nhiễm trùng kinh niên và một vi khuẩn lây nhiễm như Chlamydia có thể đóng vai trò gia tăng tốc độ viêm sưng, khiến bệnh nhân chuyển sang giai đoạn bệnh AMD”.
(Theo Tiền Phong)

Read More

Cháo bổ dưỡng, giải nhiệt cho người cao tuổi

Vào mùa hè, cơ thể ra nhiều mồ hôi nên chóng mệt mỏi, ăn không ngon, khó ngủ... nên người cao tuổi rất dễ mắc bệnh. Để giữ sức khỏe và tăng sức đề kháng, nên ăn các món có tác dụng bổ dưỡng, thanh nhiệt.

Một số món cháo thuốc thích hợp cho người cao tuổi trong mùa hè:

Cháo ý dĩ: Tùy theo số người ăn, cứ hai phần gạo một phần ý dĩ, cho nước nấu nhừ, nêm gia vị mì chính, ăn trong ngày. Cháo ý dĩ chữa bệnh tả, lỵ, lợi tiểu tiện, tiêu phù thũng, chữa bệnh co gân, phong thấp lâu ngày, kích thích tiêu hóa, bổ phế kiện tỳ. Ngoài ra, cháo này còn lợi sữa, rất tốt cho phụ nữ sau sinh nở.

Cháo đậu xanh: Đậu xanh xay nhỏ vừa, ngâm trước hai tiếng đồng hồ. Gạo tẻ tùy theo số người ăn, thường là 300 g gạo, 100 g đỗ. Nấu chín thành cháo, cho thêm đường phèn hay đường đỏ. Nếu không muốn ăn đường thì cho gia vị vừa đủ, ăn nguội.

Cháo đỗ xanh rất mát, giải nhiệt về mùa hè, cầm mồ hôi, thanh tân chỉ khát, dễ tiêu hóa, chống táo bón, nhuận tràng, nhất là những trường hợp máu nóng, làm mát ở những người háo nhiệt, phù thũng, ngứa ngáy khắp người, cháo còn có tác dụng giải nhiệt cho cơ thể khi bị nhiễm chất độc hoặc tăng đào thải các chất độc của cơ thể.

Cháo sắn dây: Lấy 30 g bột sắn dây, 100 g gạo tẻ nấu nhừ thành cháo, ăn khi còn ấm. Tác dụng: Bổ trợ cho sức khỏe, nhất là những người già yếu, huyết áp cao, co thắt mạch vành, đái tháo đường, rối loạn tiêu hóa gây tỳ hư, miệng háo, môi khô, lưỡi đỏ, khát nước nhiều.

Cháo hoài sơn (củ mài): Tùy theo số người ăn, cứ nửa gạo nửa hoài sơn nấu thành cháo, nêm gia vị vừa đủ, ăn nguội. Tác dụng: Bổ tỳ vị, bổ thận, bổ phế, sinh tân chỉ khát, bình suyễn, sáp tinh. Cháo còn chữa được bệnh tả lỵ lâu ngày, hư lao, tiểu đêm nhiều lần, thận hư yếu.

Cháo mướp: Lấy một quả mướp nạo sạch vỏ, thái nhỏ. Dùng 30 g gạo tẻ nấu cháo chín cho mướp vào, cho đường vừa ăn hoặc gia vị vừa đủ, ăn nguội. Tác dụng: Mát huyết trừ đờm, tránh cảm gió, giải độc thanh nhiệt, thông kinh hoạt lạc, cháo làm mát da trừ mụn nhọt, chữa viêm thanh, phế quản mạn tính do nhiệt.

Cháo thận dê: Lấy một quả thận rửa sạch thái mỏng ướp với rượu trắng, gia vị, gừng sợi trong 20 phút. Gạo kê nấu thành cháo chín cho thận dê vào, ăn nóng. Tùy lượng người ăn cứ 100 g gạo kê, 1 quả thận dê. Tác dụng: Bổ dưỡng, hồi phục tế bào não, tăng cường trí nhớ, bổ thận, chữa đau lưng mỏi gối, ngủ kém hay đi tiểu đêm. Cháo còn có tác dụng chữa bệnh suy sinh dục ở nam giới

Cháo chim sẻ: 8-10 con chim sẻ làm sạch lông, bỏ phủ tạng thái nhỏ, 30 g dây tơ hồng, 10 g phúc bồn tử, 20 g kỷ tử. Cho nước vào đun kỹ, lấy nước hầm chim đem nấu cháo, khi chín nhừ cho gia vị, dầu ăn, mấy lát gừng tươi thái sợi. Tác dụng: Bổ can, bổ thận, bổ khí huyết, sinh tinh, chữa đái són, đái dầm, thận hư, đau các khớp.

Cháo lươn: Lươn làm sạch ướp gia vị, mì chính, hạt tiêu. Nấu cháo gạo tẻ chín nhừ, xào lươn rồi cho vào cháo, nêm gia vị vừa đủ, ăn nóng, cho hành và rau răm đủ thơm. Tác dụng: Bổ dưỡng cho người cao tuổi, khí huyết hư, người mệt mỏi; tiêu phù lợi tiểu, chữa đau lưng mỏi gối ăn ngủ kém, hoa mắt chóng mặt, kích thích tiêu hóa.

Cháo trứng gà: Lấy 100 g gạo tẻ nấu cháo, khi chín nhừ đập quả trứng gà vào cháo, lấy cả lòng trắng lòng đỏ (cần chọn trứng gà ta, mới đẻ), cho hành hoa đủ dùng, ăn nóng cho khỏi tanh. Tác dụng: Bổ dưỡng, dễ ăn, thích hợp cho người già sau ốm, cơ thể suy nhược, gầy xanh mệt mỏi, thở yếu, đi lại chậm chạp và phụ nữ sau sinh.

Cháo sữa đậu nành: Lấy 650 ml sữa đậu nành cho gạo tẻ vào nấu (tùy theo khẩu vị thích ăn đặc hay loãng). Khi cháo chín nhừ cho đường đỏ vừa đủ, ăn ấm nóng. Cháo sữa đậu nành là món cháo bồi dưỡng hằng ngày, dễ tiêu hóa, thanh nhiệt giải độc lại mát gan, mát huyết. Cháo dùng được cho mọi lứa tuổi, tốt nhất cho người già vì tiêu hóa kém, hấp thu chậm, miệng nhạt, ăn không thấy ngon, người háo, da khô, mắt mờ, can thận nóng.

Read More

Cấp cứu người cao tuổi , như thế nào cho đúng?

“Mẹ già như chuối chín cây”... Tết đến xuân về “mẹ tôi lại thêm một tuổi”. Thêm tuổi và cũng thêm vào lòng mỗi người con, người cháu nỗi lo sức khỏe tuổi già của ông bà, cha mẹ, nhất là với những người già đang sẵn mang những căn bệnh mạn tính.

Làm thế nào để xử trí với những tai biến nguy hiểm? Làm thế nào để người cao tuổi được cấp cứu kịp thời tại gia đình trong ngày Tết trước khi được chuyển đến bệnh viện?

Già không phải là bệnh nhưng già tạo điều kiện cho bệnh dễ phát sinh và phát triển vì khả năng đề kháng và miễn dịch dần dần suy giảm. Các triệu chứng bệnh thường ít điển hình nên chẩn đoán thường khó khăn, dễ có cơn bột phát. Hơn nữa, người già có thể đồng thời mắc nhiều bệnh nên bệnh cảnh đa dạng, khó xác định được bệnh chính. Bệnh dễ có diễn biến bất thường, dễ có các biến chứng (có thể để lại di chứng hoặc tàn tật), quá trình phục hồi thường kéo dài… Nói chung, các trường hợp cấp cứu ở người già thường nặng hơn, do đó, việc chữa trị phải kịp thời và cần được theo dõi chặt chẽ.

Những bệnh cấp cứu hay gặp ở người cao tuổi

Bệnh về tim mạch: tai biến mạch máu não, tai biến mạch vành tim, biến chứng của bệnh tăng huyết áp, suy tim cấp.

Bệnh hô hấp: viêm phổi cấp, cơn hen phế quản cấp tính, ho ra máu (do giãn phế quản, lao phổi, ung thư phế quản, do bệnh tim, bệnh máu): tắc thở do trào tắc (nôn mửa nhiều trào tắc khí quản).

Bệnh về tiêu hóa: chảy máu trong hoặc nôn ra máu (do loét dạ dày, ung thư), ngộ độc ăn uống (nhiễm độc cấp, rượu…), đau bụng cấp (do bệnh dạ dày, gan mật, tắc ruột, viêm tụy cấp), tiêu chảy cấp (do nhiễm khuẩn, nhiễm độc), dị vật thực quản (do nuốt vật rắn, hóc xương, răng giả).

Bệnh tâm thần kinh: cơn kích động, cơn động kinh, hôn mê, liệt (do trung ương hay ngoại vi), rối loạn tiền đình nặng.

Ngoài ra còn gặp những chấn thương do: chảy máu, gãy xương, sai khớp, tổn thương não tủy, choáng và các tai nạn khác như: hôn mê do đái tháo đường, ngộ độc thuốc, ngộ độc khí đốt (bếp gas), đuối nước, bỏng (lửa, axít, kiềm).

Người cao tuổi hay mắc phải bệnh tim mạch

Những điều cần chú ý khi sơ cứu tại nhà

Các trường hợp cấp cứu xảy ra tại nhà trong khi chưa có cán bộ y tế đến để chuyển tới bệnh viện thì việc sơ cứu ban đầu tại chỗ có ý nghĩa rất quan trọng vì sơ cứu đúng làm bệnh tạm ổn định, sơ cứu không đúng có thể gây nguy kịch thêm và dẫn đến tử vong. 

Những điều không được làm

Vội vã cõng vác người bệnh trong khi họ đang cần nằm thật yên tĩnh; Đè bệnh nhân ra để xoa bóp, day huyệt, đánh gió trong lúc chưa rõ bệnh; Vội vàng làm hô hấp nhân tạo, xoa bóp ngoài tim không đúng chỉ định; Cho tiêm hoặc uống thuốc trong khi chưa rõ bệnh, chưa có hướng dẫn của thầy thuốc; Tập trung đông người gây ồn ào, ngột ngạt và làm người bệnh thêm lo sợ.

Những điều cần làm

Bình tĩnh, đặt người bệnh nằm yên tĩnh ngay tại chỗ, nới bớt thắt lưng, quần áo, tránh lạnh và gió lùa; Động viên người bệnh yên tâm không quá hoảng sợ; Tìm mọi cách gọi y tế nhanh nhất để xử lý đúng và kịp thời. Giải quyết các chất thải sạch sẽ, trường hợp nghi ngộ độc, giữ thức ăn thừa hoặc thuốc để nghiên cứu hoặc giữ lại ít chất thải (nôn, phân, máu…) để làm xét nghiệm nếu cần thiết. Nếu do chấn thương gây chảy máu, gãy xương thì tạm thời sơ cứu bằng cách băng bó, ga rô, nẹp.

Những điều có thể làm (trong điều kiện cho phép):

Đếm mạch, đo huyết áp, lấy nhiệt độ (nếu có sốt); Hà hơi thổi ngạt và xoa bóp ngoài tim khi không còn mạch; Sử dụng loại thuốc đã biết và đã sử dụng quen ở các lần xảy ra cấp cứu trước đây (hôn mê do bệnh đái tháo đường, cơn hen phế quản cấp, cơn đau thắt ngực…).

Nói chung, khi xảy ra các trường hợp cần cấp cứu, trong khi chờ cán bộ y tế đến, trước hết phải bình tĩnh vì càng cuống, càng vội vã càng dễ phạm sai lầm. Không tự tiện xử lý không đúng nguyên tắc. Việc xử trí tiếp hay vận chuyển đi đâu, bằng cách gì do cấp cứu y tế quyết định, cho nên phải tìm cách gọi cấp cứu đến nhanh nhất.

Read More

Chưa già đã lẫn , do đâu?

Theo các chuyên gia y tế, hiện có khoảng 20%-30% người trẻ gặp các vấn đề về trí nhớ, ảnh hưởng không nhỏ tới công việc, chất lượng cuộc sống.

Anh T.T.L (38 tuổi), trưởng phòng kinh doanh của một công ty chuyên ngành thời trang, gần đây có biểu hiện như người bị lú lẫn, hay quên. Mới đây, sau một lần thương thảo giao dịch hợp đồng với đối tác, anh L. tranh thủ ra về vì có cuộc họp khá quan trọng. Tuy nhiên, lúi húi lục khắp người, cặp táp, thậm chí bới tung cả bàn làm việc của vị đại diện đối tác để tìm chìa khóa xe, anh vẫn không thấy. Khi xuống bãi xe, anh L. mới phát hiện mình quên rút chìa khóa.

Bệnh của giới công sở

Trường hợp của anh L. là điển hình cho hội chứng bệnh suy giảm trí nhớ xảy ra không ít ở người trẻ. Tại các bệnh viện, phòng khám chuyên thần kinh ở TP HCM, số người trẻ đến khám do suy giảm trí nhớ ngày càng đông. Theo bác sĩ Lê Đức Định Miên, chuyên Khoa Ngoại Thần kinh Bệnh viện (BV) Nguyễn Tri Phương, hiện có khoảng 20%-30% người trẻ tuổi gặp các vấn đề về trí nhớ.

Nhiều người thường nghĩ bệnh suy giảm trí nhớ chỉ xảy ra ở người già. Tuy nhiên, ngày nay không ít người trẻ, mới tầm 40 tuổi, đã bắt đầu có biểu hiện lú lẫn, đãng trí. Bệnh này xảy ở độ tuổi lao động, làm ảnh hưởng tới công việc, chất lượng sống, thậm chí gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng. Nam giới thường gặp nhiều hơn nữ.

Rượu bia là một trong những nguyên nhân gây ra bệnh hay quên ở người trẻ tuổi

Theo bác sĩ Nguyễn Ngọc Quang, Giám đốc Trung tâm Giám định pháp y tâm thần TP HCM, bệnh suy giảm trí nhớ phần lớn do nhịp sống quá căng thẳng. Bệnh còn xảy ra ở các đối tượng sử dụng chất kích thích (bia, rượu, thuốc lá), bị chấn thương sọ não, những người bị bệnh về rối loạn chuyển hóa (tim, mạch, tiểu đường, huyết áp), đột quỵ… Người sống trong môi trường có nhiều tiếng ồn cũng bị ảnh hưởng nặng.

“Sát thủ” gốc tự do

Các chuyên gia y tế cho biết trí nhớ là quá trình hoạt động của não bộ để ghi nhận, lưu giữ và nhớ lại thông tin cần thiết. Quá trình này đòi hỏi có sự tham gia của nhiều vùng của não như thùy trán, thùy thái dương… Khi tế bào thần kinh các vùng não này bị tổn thương, lập tức trí nhớ gặp phải vấn đề.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo cuộc sống hiện đại là một trong những nguyên nhân dễ gây suy giảm trí nhớ. Toàn cầu có đến gần 60% dân số bị ảnh hưởng bởi các chứng bệnh về trí nhớ và con số này ngày càng tăng. Năm 2010, thế giới có 35,6 triệu người bị sa sút trí tuệ.
 
Dự báo vào năm 2030 là 65,7 triệu người, năm 2050 là 115,5 triệu người. Nghiên cứu mới nhất đã chỉ ra rằng gốc tự do là tác nhân gây hại lên bộ não con người dưới tác động của các yếu tố lối sống công nghiệp như stress, rượu bia, thuốc lá, ô nhiễm... Với cấu trúc chứa hơn 60% thành phần là axít béo, não bộ trở thành là nơi bị “sát thủ” này tấn công nhiều nhất.

Theo PGS-TS Trần Đáng, nguyên cục trưởng Cục An toàn thực phẩm - Bộ Y tế, đối với người tuổi 25 trở lên, mỗi ngày có tới 3.000 tế bào não bị hủy diệt. Đặc điểm của tế bào não là không có sự sinh sản thêm nên mất đi tế bào nào là mất đi vĩnh viễn. Khi còn trẻ, hệ thống chống ôxy hóa trong cơ thể đủ sức kiểm soát. Tuy nhiên, sau tuổi 30, cơ thể bắt đầu yếu dần và gốc tự do sinh ra ngày càng nhiều dẫn đến sự hủy hoại tại các tế bào thần kinh càng mạnh. 

Các chuyên gia y tế cho biết ở hình thức nhẹ, bệnh nhân có những biểu hiện đãng trí, hỏi trước quên sau... Nhiều người cho rằng suy giảm trí nhớ là chuyện bình thường, chỉ cần giảm áp lực công việc thì trí nhớ sẽ phục hồi. Thế nhưng, cùng với tuổi tác và các tác nhân, nếu không biết cách phòng ngừa, điều trị đúng cách thì trí nhớ sẽ ngày càng suy giảm và để lại di chứng rất nặng nề. Thực tế cho thấy khoảng 50% số người suy giảm trí nhớ sẽ chuyển thành sa sút trí tuệ sau 3 năm mắc phải.

Read More

Luyện trí nhớ cho người già qua trò chơi điện tử

Nếu như trẻ em cần bị hạn chế chơi trò chơi điện tử, thì người già lại nên được khuyến khích chơi trò này, vì nó có thể giúp họ cải thiện khá tốt một số chức năng của não bộ.

Kết quả công trình nghiên cứu công bố trên tạp chí PLOS One của Mỹ ngày 1/5.

Sau khi nghiên cứu tác dụng của trò chơi điện tử đối với hàng trăm người từ 50 tuổi trở lên, nhóm tác giả thuộc trường Đại học Iowa phát hiện, chơi trò chơi điện tử giúp người lớn tuổi cải thiện khá tốt một số chức năng của não bộ như khả năng ghi nhớ, suy luận và thị giác. Theo tính toán, trò chơi điện tử có thể giúp đẩy lùi quá trình suy giảm chức năng não bộ ở người già từ 1,5 đến 7 năm.

Các nhà khoa học chia 681 người từ 50 tuổi trở lên ở Iowa thành 4 nhóm. Một nhóm trong số này chơi đố ô chữ trên máy tính, trong khi ba nhóm còn lại chơi trò "Dạo qua đường phố" đòi hỏi người chơi phải nhận dạng rất nhanh phương tiện xuất hiện trên màn hình trước khi ghép chúng với những loại biển báo thích hợp xuất hiện sau đó.

Ở mỗi cấp độ, người chơi phải ghép nối thành công ít nhất ba lần trong tổng số 4 lượt hình xuất hiện để được quyền chơi lên bàn kế tiếp. Bàn sau thiết kế khó hơn bàn trước vì thời gian nhận dạng ngắn hơn, trong khi các yếu tố gây nhiễu tăng lên.

Qua theo dõi khả năng xử lý của não bộ trước và sau khi luyện tập của cả 4 nhóm, giới khoa học nhận thấy tốc độ xử lý của não bộ cải thiện đáng kể ở các nhóm chơi trò chơi điện tử. Cụ thể, sau hơn một năm thử nghiệm, nhóm chơi 10 giờ/ngày khôi phục khả năng nhận thức trở lại thời điểm trước đó ba năm. Đối với nhóm chơi 14 giờ/ngày, khoảng thời gian đảo ngược là 4 năm.

Bên cạnh đó, nhóm nghiên cứu nhận thấy khả năng tập trung, phản ứng nhanh nhạy và tốc độ xử lý thông tin cũng cải thiện đáng kể ở nhóm chơi điện tử so với nhóm chơi đố ô chữ.

Ngoài ra, trường thị giác, khoảng không gian mắt bao quát khi nhìn điểm cố định, cũng mở rộng. Nhóm nghiên cứu cho biết, cùng với quá trình lão hóa, trường thị giác sẽ bị thu nhỏ dần khiến người già thường khó cảm nhận và nhận biết về những thay đổi ở khu vực ngoại vi.

Phát biểu về kết quả nghiên cứu, trưởng nhóm nghiên cứu, giáo sư về sức khỏe cộng đồng Fredric Wolinsky khẳng định, trò chơi điện tử không chỉ giúp làm chậm lại quá trình suy giảm các chức năng não bộ, mà còn làm tăng thêm tốc độ nhận thức ở người già.

Công trình nghiên cứu này được tiến hành dựa trên kết quả một nghiên cứu khác được tiến hành từ thập kỷ 90 của thế kỷ 20 về cải thiện trí nhớ, khả năng suy luận và thị giác ở người già.

Read More

Nguyên nhân khó đoán cảm xúc của người già

Các nếp nhăn trên khuôn mặt người già khiến người khác khó đoán được cảm xúc của họ.

Trong một thử nghiệm, nhóm nghiên cứu cho những người tham gia xem 64 tấm ảnh chân dung, và yêu cầu họ đánh giá mức độ cảm xúc họ quan sát được.

Kết quả, người tham gia đánh giá các khuôn mặt của người cao tuổi buồn và giận dữ hơn so với khuôn mặt của người trẻ tuổi, mặc dù tất cả khuôn mặt đều tỏ ra thái độ bình thường khi được chụp.

Các nếp nhăn trên mặt người già có thể khiến miệng họ trễ xuống và trán có nhiều đường viền, tạo cho người khác cảm giác như họ đang giận dữ và buồn, Carlos Garrido, nhà nghiên cứu tại Đại học Penn State cho biết.

Nghiên cứu trước đó cũng cho thấy, thế hệ trẻ gặp khó khăn trong việc nhận ra cảm xúc của “bô lão”. Người tham gia quan sát các bức ảnh được tạo bằng máy tính về những khuôn mặt biểu lộ các cảm xúc như hạnh phúc, buồn hoặc giận dữ. Trong thí nghiệm này, cảm xúc trên các khuôn mặt của người trẻ được phân biệt dễ hơn so với khuôn mặt của người già.

Tiến sĩ Ursula Hess, giáo sư tâm lý học tại Đại học Humboldt, Đức cho biết, mọi người khi xem ảnh nhận thấy cảm xúc trên mặt người già rất phức tạp và khó đoán.

"Cũng có thể do các khuôn mẫu của xã hội quy định, khiến cho người trẻ thường gắn kết tính cách của người già với sự buồn rầu", Hess nói. Theo Hess, cần có thêm nhiều nghiên cứu nữa để đưa ra kết luận chính xác và đầy đủ.

Tuy nhiên, nghiên cứu trên có thể giúp các bác sĩ trong chẩn đoán bệnh, vì một bác sĩ khi nhìn vào các nếp nhăn có thể sai lầm và nghĩ rằng bệnh nhân đau đớn hơn so với tình trạng thật của người đó, Garrido cho hay.

Read More

Những triệu chứng biết con người già đi

Băn khoăn khi lựa chọn quần áo, không thích công nghệ mới là những biểu hiện cho thấy ai đó đang ngày một "lão hóa".

Ảnh minh họa: Alamy.

Khó chịu khi thấy người khác sử dụng tiếng lóng

Tiếng lóng hay những khẩu ngữ thông thường được nhiều người trẻ tuổi ngày nay sử dụng. Loại hình ngôn ngữ này phong phú, đa dạng và cập nhật liên tục từng ngày.

Nếu còn trẻ, hẳn bạn sẽ cảm nhận chuyện này bình thường và có thể sử dụng thành thạo một từ lóng dù chỉ mới nghe qua vài lần. Tuy nhiên, nếu một ngày bạn không thể nào học một khẩu ngữ mới, thì hẳn là bạn đã già rồi.

Theo lý giải khoa học, nguyên nhân là bởi hiện tượng trên thể hiện khả năng tiếp nhận và phản xạ với thông tin mới của bạn không còn nhanh như trước mà mất dần theo thời gian. 

Về lý thuyết, quá trình học tập ngôn ngữ sẽ kéo dài cả đời. Tuy nhiên, trong thực tế, hầu như ai cũng có một điểm giới hạn. Khi đạt tới độ tuổi ấy, khả năng tiếp thu ngôn ngữ của chúng ta sẽ giảm dần đi, khiến ta khó khăn hơn khi học từ ngữ mới.

Lúc đó, bạn cảm thấy bực mình khi gặp phải một từ lạ hoắc, không chính thống, nhưng rất nhiều người khác bên cạnh mình, trẻ hơn sử dụng nó một cách thành thạo.

Băn khoăn khi lựa chọn quần áo

Khi còn trẻ, sự lựa chọn về quần áo hay kiểu tóc có thể đơn giản, điệu đà hoặc cầu kỳ nhưng tựu trung, con người thường mặc những bộ đồ thoải mái, cắt kiểu tóc phù hợp với cá tính của mình nhất.

Thế nhưng, nếu một ngày kia, bạn bỗng cảm thấy lựa chọn quần áo thật khó khăn. Bạn thích một chiếc áo phông, nó đẹp, vừa vặn, giá cả phải chăng song trước khi mua, bạn tự hỏi mình: "Liệu có quá trẻ để mặc chiếc áo này không?”. Đó là dấu hiệu chứng tỏ bạn đã già đi nhiều rồi đó.

Nhìn dưới góc độ tâm lý học, đây là một sự thay đổi lớn về nhận thức. Con người khi còn trẻ có xu hướng thích khám phá và ưa trải nghiệm. Con người có thể mặc tất cả mọi thứ để xem chúng ra sao, sẵn sàng để một kiểu tóc kỳ lạ để gây chú ý. Nhưng khi già đi, xu hướng ấy không còn nữa. Con người sẽ ăn mặc với một sự cẩn trọng hơn, để ý đến các nguyên tắc thông thường của xã hội hơn là nhu cầu bản thân.

Chán ghét công nghệ mới

Khi cùng tìm hiểu về một chiếc máy tính đời mới nhất, trẻ em dù không biết gì nhưng chúng vô cùng thích thú, tò mò khám phá về đồ công nghệ trước mặt. Ngược lại, người già dù từng là chuyên gia máy tính cũng sẽ thấy nhàm chán trước những công nghệ mới. Rõ ràng, chán ghét công nghệ mới chính là một dấu hiệu chứng tỏ bạn đang "lão hóa".

Các nhà khoa học đã chỉ ra nguyên nhân của hiện tượng này là do con người khi còn trẻ rất thích khám phá, học hỏi những điều mới lạ. Chúng ta có thể sử dụng nhiều giờ đồng hồ, thậm chí cả ngày để tìm hiểu, mò mẫm một sản phẩm mới xuất hiện trên thị trường. 

Điều này trái ngược hẳn lại khi con người có tuổi. Tới một thời điểm nào đó, giống như bão hòa vậy, con người có xu hướng ổn định, không thích cái gì mới làm thay đổi cuộc sống bình thường của mình. 

Bên cạnh đó, khả năng tiếp thu trong thực tế của phần đông chúng ta giảm đi theo thời gian. Đó cũng là một trong nhiều nguyên nhân dẫn tới tình trạng chán ghét công nghệ mới nói trên.

Hờ hững trong những cuộc tranh luận

Đây là một dấu hiệu điển hình, liên quan nhiều tới sự trải nghiệm của mỗi cá nhân trong thực tế. Khi còn trẻ, những cuộc tranh luận luôn khiến ta thấy hứng thú, phấn chấn, con người tham gia tích cực vào đó, đóng góp ý kiến, thể hiện cái tôi cá nhân. Đó là một phản ứng tâm lý thông thường của mọi người.

Tuy nhiên, khi bạn bỗng thấy hờ hững với tất cả, thì lúc này có lẽ bạn không còn trẻ nữa. Trên thực tế, đa số các cuộc tranh luận đều không đi tới hồi kết. Theo thời gian, con người lớn dần và trải nghiệm nhiều hơn số cuộc tranh luận.

Lúc này, bộ não dần hình thành một suy nghĩ: “Tranh cãi làm gì, đằng nào cũng có thống nhất được gì đâu. Nên tốt nhất là ngồi im”. Kể từ thời điểm ấy, chúng ta gần như vô cảm và không mấy hào hứng trong các cuộc tranh luận gay gắt.

Read More

Nơi hội tụ những người già chuyển giới ở Indonesia

Khoảng chục phụ nữ lớn tuổi ngồi bên trong ngôi nhà màu hồng nằm trên một con đường đất hẹp ở khu ngoại ô bụi bặm của thủ đô Jakarta. Họ cùng nhau may vá, làm bánh và trò chuyện.

Mới liếc nhìn qua, trông họ giống một nhóm những phụ nữ có tuổi thường thấy, nhưng đôi má hõm xuống và những nếp nhăn trên gương mặt họ lại mách bảo về những câu chuyện thương tâm.

Tất cả họ đều là "waria", một thuật ngữ được dùng để chỉ người chuyển giới ở Indonesia và ngôi nhà mà họ đang sống này được các nhà hoạt động ca ngợi là ngôi nhà đầu tiên dành cho những người đã có tuổi trong cộng đồng chuyển giới.

Từ "waria" là sự kết hợp của từ phụ nữ (wanita) và đàn ông (pria) trong tiếng Indonesia. Nó được dùng để miêu tả một bản sắc giới tính, dù thường là đề cập đến những người có vẻ ngoài đàn ông nhưng bên trong lại là phụ nữ, và được áp dụng bất kể người đó đã trải qua phẫu thuật và tiêm hooc môn chuyển giới hay chưa.

Ngôi nhà chung

Ngôi nhà dành cho người già chuyển giới này là điển hình cho những mâu thuẫn ở một đất nước mà cho đến cách đây hai năm, chính phủ vẫn đưa ra phương châm rằng những người chuyển giới bị bệnh tâm thần.

Như một phần trong những nỗ lực nhằm hướng đến sự công nhận của xã hội, chính phủ Indonesia từ tháng sau sẽ bắt đầu hỗ trợ cho nhà của người già chuyển giới một chương trình dinh dưỡng cơ bản, đồng thời cấp vốn làm ăn cho 200 người chuyển giới trong thành phố.

Tuy nhiên, hầu hết nguồn ngân sách để hỗ trợ cho ngôi nhà chung này xuất phát từ người sáng lập nó, Yulianus Rettoblaut, một phụ nữ chuyển giới và là một nhà hoạt động có tiếng tăm được biết đến với biệt danh Má Yuli, người đã biến nhà riêng của mình thành ngôi nhà chung của người chuyển giới hồi năm ngoái.

"Chúng tôi tập trung vào những người chuyển giới có tuổi, vì các tổ chức phi chính phủ thường chỉ chú trọng vào những người trẻ tuổi", người phụ nữ 51 tuổi nói. Bà Yuli nảy ra ý tưởng này sau khi chứng kiến nhiều người đồng cảnh ngộ với mình lang thang trên đường phố trong bệnh tật, thất nghiệp và nghèo khổ.

Trong khi một số người chuyển giới tìm được chỗ đứng của mình trong nước với vai trò như dẫn chương trình, thì hầu hết người chuyển giới già ở quốc gia lớn nhất Đông Nam Á với 240 triệu dân này đều bị người thân hắt hủi và không quan tâm.

"Cuộc sống của họ khó khăn lắm, nhiều người thậm chí còn rất đói khổ. Họ chẳng có lựa chọn nào khác ngoài ngủ dưới gầm cầu", bà Yuli nói.

Vì vậy, dù thiếu thốn nhưng bà Yuli vẫn cố gắng cung cấp cho mọi người đủ ba bữa ăn một ngày và cho họ học may vá, làm bánh và làm tóc nếu họ không có nghề nghiệp. 12 người cùng chen chúc ngủ trên những chiếc đệm cũ trong một phòng ngủ nằm trên cầu thang dốc và hẹp.

Khi bà Yuli không kiếm đủ 350.000 rupiah (36 USD) một ngày để nuôi cả nhà, bà sẽ tổ chức các buổi biễn diễn trên đường phố với những màn múa hát của những người chuyển giới trong nhà. Dù đã lớn tuổi, họ vẫn mong muốn được làm việc để kiếm sống khi còn có thể.

Bà Yuli cho biết có 70 nhà thờ tại Jakarta ủng hộ cho những người bạn của bà, cho họ tạm trú trong lúc lụt lội, nhưng chỉ có 4 nhà thờ hỗ trợ tiền.

Dù còn nhiều khó khăn lớn, bà vẫn hy vọng một ngày có thể đưa cả 800 người già chuyển giới của Jakarta về đây và mở rộng căn nhà ra khoảng sân trống bên cạnh.

Bà Yoti Oktosea, 70 tuổi, từng là gái mại dâm. Ảnh: AFP

Quấy rối và kỳ thị

Theo ước tính, Indonesia hiện có 35.000 người chuyển giới, nhưng các nhà hoạt động cho rằng con số này phải cao hơn nhiều. Phần lớn họ đều là mục tiêu quấy rối và bắt nạt, dù xã hội đang ngày một cởi mở hơn với họ.

Sự phân biệt đối xử đẩy nhiều người vào con đường mại dâm, làm gia tăng tỷ lệ nhiễm HIV trong người chuyển giới từ 6% lên 34% trong 10 năm 1997-2007 ở Jakarta.

Ở tuổi 70, Yoti Oktosea là phụ nữ chuyển giới từ đàn ông và là một trong những người đang sống ở nhà của bà Yuli. Mặc quần sooc ngang gối và áo phông rộng thùng thình, bà tự hào khoe một tấm ảnh chụp thời còn trẻ.

Thời đó, bà là một gái mại dâm đắt khách, nhưng "bây giờ mọi thứ xuống cấp rồi", bà cười lớn.

Má Yuli cũng từng là gái mại dâm suốt 17 năm nhưng đã kịp bỏ nghề để làm lại cuộc đời, trở thành người chuyển giới đầu tiên có bằng luật của một trường đại học Hồi giáo ở tuổi 46.

Dù không xóa bỏ được sự kỳ thị của phần đông xã hội, những tia sáng le lói vẫn mang đến hy vọng cho cộng đồng người chuyển giới của bà Yuli.

Năm 2008, trường Hồi giáo đầu tiên dành cho người chuyển giới dạy về cầu nguyện và kinh Quran mở cửa. Và sự thành lập ngôi nhà chung của bà Yuli là một thắng lợi nữa của cộng đồng "waria".

Read More

Quan niệm tiến bộ trong hôn nhân của người già ở Trung Quốc

Trung Quốc xưa thường quan niệm trẻ là vợ chồng, già là bạn. Hôn nhân với người già là tìm một người bạn lúc tuổi già mà thôi. Nhưng hiện nay, người già bắt đầu có quan niệm mới về hôn nhân như hôn nhân có tình yêu theo xu hướng tuổi trẻ, chú trọng chất lượng, sức sống của hôn nhân.

Lấy tình yêu làm tình thân

Gần đây có một cụ bà 65 tuổi từ Cát An, Giang Tây vượt qua quãng đường ngàn dặm tới Thiên Tân, kết duyên cùng một kiến trúc sư họ Trần, sau khi kết duyên hai người chuyển đến sống ở khu chung cư cho người già ở Thiên Tân.

Bà Vương, cụ bà ở trên cho biết,: ’’Tôi sau khi goá chồng ở vậy trong nhiều năm, muốn tìm một người thích hơp, đặc biệt sau khi con cháu di cư sang Mỹ, thì lại càng muốn tìm cho mình một người bạn già’’. Bà đã chọn lựa rất nhiều trường hợp nhưng không thành công. Bà luôn muốn và tâm niệm một điều là hai bên đều phải có “cảm giác tốt”. ’’Hiện nay nhu cầu của tôi không phải là chuyện vật chất, ăn mặc, mà muốn tìm một người bạn già đồng điệu về tâm hồn để có thể hiểu nhau’’.

Khi gặp ông Trần, hai người như có duyên phận, hút lấy nhau, đó là tình yêu sét đánh. Nhờ tình yêu đó bà quyết xa rời quê hương theo ông đến nơi xa lạ ở Thiên Tân.

Giáo sư Hác Mạch Thu, Viện nghiên cứu Khoa học Xã hội Thiên Tân chuyên nghiên cứu về hôn nhân của người lớn tuổi cho biết, khi vật chất đầy đủ, kinh tế độc lập, người già của Trung Quốc hiện nay trong quan niệm về hôn nhân đã có những thay đổi to lớn, không chỉ là sự biến chuyển từ quan niệm truyền thống xuất giá tòng phu, thủ tiết đến hết đời, sang quan niệm tự nguyện tái giá như hiện nay, mà trong quan hệ hôn nhân cũng chuyển từ chú trọng đến khía cạnh kinh tế sang chú trọng chủ yếu về mặt tình cảm.

Lấy vợ trẻ

Có một câu chuyện trong phòng tư vấn hôn nhân. Bà họ Cao khoảng 65 tuổi đang đi đi lại lại trong phòng, và lớn tiếng kể cho ông Tôn ở phòng tư vấn hôn nhân một cách ai oán: “Ông ta đã 76 tuổi, tôi sẽ không từ bỏ ông ấy, tại sao ông ấy lại không muốn cùng với tôi?”. Hoá ra, bà Cao mấy ngày trước có đi lại với một ông họ Đào, nhưng ông ta cho rằng bà dung mạo quá bình thường, nên bỏ bà. Không lâu sau, ông Đào kia lại đi lại với một phụ nữ khác, bà này khoảng 50 tuổi. Việc này làm cho bà Cao cảm thấy rất khó chịu.

Ông Tôn, một người làm trong nghề tư vấn hôn nhân cho người già đã nhiều năm, tiết lộ: “Lấy người trẻ” hiện đang là đặc điểm mới trong những cuộc hôn nhân của người lớn tuổi. Đặc biệt là với các ông, luôn muốn kiếm một người bạn đời trẻ trung một chút, tuổi tác hai bên nam nữ có thể chênh nhau đến gần 40 tuổi, có thể nói là cuộc hôn nhân giữa hai thế hệ nhưng chỉ cần hai bên cùng đồng ý là sẽ tiến tới hôn nhân.

Trước đây, nữ kiếm chồng thường chú trọng tìm chỗ dựa về kinh tế, tìm “bát cơm”, còn nam giới thường tìm một người có thể chăm sóc cho mình, tìm “bảo mẫu”. Nhưng hiện nay tái hôn lại có những điều kiện chọn lựa khác, như chọn người trẻ hơn mình nhiều không còn là sự quá khác biệt. Nữ muốn bạn nam tướng mạo đàng hoàng, nghiêm túc, thân thể cường tráng. còn phái nam lại hy vọng vợ mình xinh đẹp một chút, đảm đang.

Có tình nhân – nỗi lo mới của người già

Ngoài những yêu cầu có ý nghĩa cuộc sống về dinh dưỡng, y tế, người già của Trung Quốc ngày càng đặt ra yêu cầu ngày càng cao với đời sống tinh thần.

Nếu yêu cầu này không được đáp ứng, thì hôn nhân của người già cũng dễ dẫn đến mâu thuẫn. Tỷ lệ ly hôn của người già gần đây tăng ngày càng cao. Và ngoại tình trong hôn nhân cũng không chỉ là chuyện của giới trẻ nữa. Hiện tượng này đã trở thành một mối lo mới của người già, đặc biệt là cánh mày râu.

Có một vị kiến trúc sư ở Thiên Tân 64 tuổi, sau khi nghỉ hưu đi học khiêu vũ, rồi quen một bà 40 tuổi, hai người có cảm tình với nhau, và trở thành tình nhân. Ông này khi về nhà luôn tỏ ra lạnh nhạt với bà vợ ốm yếu già nua của mình, cuối cùng bà vợ đành ly hôn. Được biết, trong quan hệ nam nữ, ngoài quan hệ vợ chồng, còn có một loại quan hệ bạn bè như những tình nhân lớn tuổi, họ là những người chưa kết hôn, hai bên đều có cuộc sống riêng nhưng lại có quan hệ nam nữ với nhau thậm chí là sống chung.

Trong một cuộc điều tra gần đây, Trung Quốc có hơn 129 triệu người già trên 60 tuổi, chiếm 10,46% tổng dân số. Cùng với sự phát triển của xã hội, chất lượng cuộc sống người già của Trung Quốc ngày càng đòi hỏi yêu cầu cao hơn.

Read More

Người già và trẻ em cần làm gì khi thời tiết lạnh

Người dân miền Bắc đã, đang và tiếp tục phải sống trong những ngày giá rét của cơn đại hàn 12 năm qua chưa từng có. Trời rét kéo đến, bệnh hô hấp, tiêu chảy ở trẻ em và bệnh tim mạch, thanh quản ở người già rất dễ xảy ra. Để phòng một số bệnh mùa đông ở trẻ nhỏ và người già, các bác sĩ đưa ra một số lời khuyên như sau:

Phòng bệnh ở trẻ em
Với bệnh viêm thanh quản, bệnh nhân khó thở, khi hít vào tạo âm thanh như gà gáy, ho như sủa. Bệnh thường xảy ra vào ban đêm và kéo dài khoảng 2 tiếng. Trước hết có thể tạo ra bầu không khí có hơi nước bằng cách để một ấm nước sôi trên bếp hoặc đưa con vào nhà tắm và mở bên vòi nước nóng chảy ra. Không khí ẩm sẽ làm dịu khí quản, phế quản, khiến bệnh nhi dễ thở hơn. Sau đó có thể cho trẻ nằm đầu và thân được nâng cao bằng cách chèn gối sau lưng hoặc ôm trẻ trong hai tư thế ấy để dễ thở hơn.

Nếu trẻ có tiếng ho từ ngực lên, cố giúp trẻ ho lên hết đờm để thông ngực. Đặt trẻ nằm sấp ngang qua đùi bạn rồi vỗ lưng một cách nhịp nhàng mà không mạnh. Sau đó khuyến khích trẻ khạc ra bất cứ đờm nào mà chúng ho ra. Những ngày trời lạnh thế này, cần hết sức đề phòng tiếng ho từ ngực có thể lan xuống khiến trẻ viêm phế quản.

Nếu trẻ ho khan, cho trẻ uống một đồ uống gì đó nóng ấm lúc đi ngủ để làm dịu họng. Chẳng hạn một muỗng cà phê mật ong hòa vào một tách nước ấm và vắt thêm một vài giọt nước ép chanh. Có thể nâng đầu trẻ bằng một chiếc gối tránh cho đờm chảy xuống họng. Đừng cho trẻ uống thuốc ho trừ khi bác sĩ kê toa.

Trời rét, trẻ rất dễ bị sốt

Với bệnh viêm phế quản, trẻ có triệu chứng ho khan, rát cổ, tiếng thở hơi rít, sốt nhẹ, sổ mũi. Trước hết, để giúp trẻ bớt thở rít và làm thông phổi trong cơn ho, cho trẻ nằm sấp ngang đùi bạn và vỗ lưng cho cháu. Nếu sốt, cho uống paracetamol với nhiều nước. Cho đến khi bớt bệnh nên để trẻ trong nhà ấm nhưng không được bí hơi. Nếu sau hai ngày, tình hình không khá hơn và trẻ ho ra đờm mầu vàng xanh, cần phải đưa đến bác sĩ.

Tai mũi họng rất dễ mắc khi trời rét đậm... Để phòng bệnh, cần giữ ấm cơ thể, tránh tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng.
Phòng bệnh ở người già
Những bệnh gặp nhiều nhất mà người già dễ mắc khi trời trở lạnh là các bệnh liên quan đến phổi và tim mạch: viêm phế quản mãn tính, tai biến mạch máu não, tăng huyết áp, hen, dị ứng...
Nguyên nhân chính do nhiều cụ già vẫn giữ thói quen dậy sớm vận động ngoài trời, trong khi thời tiết đã trở giá lạnh, nhiệt độ xuống thấp, khiến cơ thể người già vốn đã suy yếu không kịp thích ứng, tạo điều kiện cho những căn bệnh nguy hiểm có cơ hội phát tác.
Theo khuyến cáo của các bác sỹ, vào lúc sáng sớm, số đo huyết áp của người già thường thay đổi, đặc biệt là khi nhiệt độ xuống thấp. Với thời tiết lạnh như ở miền Bắc hiện nay, những gia đình có người già cần đặc biệt đề phòng bệnh tai biến mạch máu não dẫn đến liệt nửa mặt, liệt nửa người, thậm chí tử vong.
Bên cạnh đó, những người già đã có tiền sử bệnh cao huyết áp, cần uống thuốc đầy đủ theo chỉ định của bác sĩ. Thói quen tập thể dục vào buổi sáng tuy không nên bỏ nhưng nên lùi lại, đợi khi có ánh sáng mặt trời, làm sương lạnh tan bớt.
Khi đi tập thể dục, người cao tuổi cần mặc ấm, đội mũ đầy đủ để tránh gió. Khi vận động thấy nóng người có thể cởi bớt trang phục chứ không nên mặc phong phanh bởi rất dễ bị hiện tượng “trúng gió”.

Read More

Vấn đề tăng hạ huyết áp ở người cao tuổi

Người cao tuổi cần có chế độ ăn, nghỉ hợp lý, giữ cho tâm hồn luôn thoải mái, tối kỵ các ức chế tình cảm mạnh để phòng tránh tăng và hạ đường huyết. Khi có những dấu hiệu tăng hoặc hạ đường huyết, nhất là xảy ra hiện tượng này thường xuyên, phải được thầy thuốc thăm khám và hướng dẫn dùng thuốc.

Loại đường có mặt thường trực trong máu là glucose, do vậy nồng độ đường - huyết nếu gọi chính xác phải là nồng độ glucose - huyết (dưới đây viết tắt là G-h).

Nói chung, G-h bình thường (đo khi cơ thể nghỉ, xa bữa ăn) là 0,8-1,2g/l (tức là 4,4-6,6mmol/L). Đó là nồng độ đủ để tế bào não được nuôi dưỡng, trong khi những tế bào còn lại cần có sự hỗ trợ của chất insulin. Khi G-h xuống 0,7g/l được coi là bắt đầu thấp và từ 0,6g/l (tức 3,3mmol/L) trở xuống là hạ thật sự. Từ trên 1,3g/l (tức 7,2mmol/L) được coi là bắt đầu cao.

Khi tuổi cao, hệ thống điều hòa G-h ở người già không còn nhanh nhạy, đáng tin, do vậy dễ đưa đến cao hoặc hạ G-h.

Hạ G-h ở người già

Hạ G-h do đột ngột tăng sử dụng, trong khi kho dự trữ glucose ở gan không còn dồi dào, hoặc không huy động kịp. Nói chung, gan người già giảm khả năng dự trữ glucid, nhất là khi xa bữa ăn (một số cụ già cần ăn nhiều bữa). Khi tiếp cận môi trường lạnh (do đột ngột ra lạnh mà không mặc đủ ấm, hoặc do ở lâu ngoài trời lạnh), người trẻ dễ thích nghi, còn người già rất dễ hạ G-h.

Cũng vậy, khi người già dùng sức đột ngột mà thiếu sự khởi động cho cơ thể kịp thích nghi. Ví dụ, đột ngột thực hiện một loạt động tác thể dục tương đối mạnh, hoặc tập khi bụng đói... Khi có cơn nóng giận kéo dài, không tự kiềm chế được...

Hạ G-h do gan giảm dự trữ. Ở người già, ngay sau khi ăn, tổng lượng glucose ở gan vẫn thấp. Tình trạng này càng rõ nếu mắc các bệnh gan mạn tính (xơ gan, suy gan). Đáng chú ý là gan của người nghiện rượu... Nhiều người nghiện từ thời trẻ, dần dần có thói quen uống mà quên ăn. Nói chung, người già cần ăn nhiều bữa, nhất là bữa đêm (ví dụ, một ly sữa lúc 21 giờ).

Một dấu hiệu nói lên tình trạng hạ G-h ban đêm là ngủ mê mệt, trong giấc mơ thấy mình ăn rất nhiều và ngon lành. Một nguy cơ là dự trữ protein của cơ thể có thể cạn kiệt dần do biến thành glucose để chống hạ G-h. Hậu quả là suy dinh dưỡng (khó phục hồi).

Hạ G-h do sử dụng quá mức các biện pháp chữa bệnh tiểu đường (bệnh nhân cần hết sức chú ý đến biến chứng này). Có thể do người bệnh sử dụng một chế độ ăn quá nghèo glucid với mục đích tích cực chữa bệnh, phòng biến chứng. Nên nhớ rằng, dù mắc bệnh tiểu đường, bệnh nhân vẫn cần một khẩu phần glucid đủ mức cần thiết, chủ yếu là loại glucid nguyên hạt. Tuy nhiên, đa số bệnh nhân tiểu đường bị hạ G-h thường do sử dụng quá mức các thuốc hạ đường huyết (hy vọng kiềm chế bệnh tốt hơn) mà không theo chỉ dẫn của thầy thuốc và không tự theo dõi định kỳ mức G-h.

Tế bào não duy nhất chỉ sử dụng glucose làm thức ăn, mà không sử dụng mỡ, protein như mọi tế bào khác; do vậy nếu G-h hạ đột ngột xuống 0,7g/l sẽ có ngay các triệu chứng thần kinh: run rẩy, mắt hoa, xây xẩm; nếu giảm tới 0,5g/l sẽ có bủn rủn, choáng váng, vã mồ hôi lạnh, tim đập nhanh, mạch yếu... Nếu còn hạ tiếp sẽ có cứng hàm, lú lẫn, mất hẳn trương lực các cơ (ngã vật) hôn mê. Cùng một mức độ giảm G-h, người già thường có bệnh cảnh nặng hơn, khó cứu chữa hơn (so với người trẻ).

Nếu hạ G-h từ từ, thoạt tiên thấy đói cồn cào, bộ máy tiêu hóa co bóp mạnh (óc ách, sôi bụng). Tuy nhiên, nhiều người già mất cảm giác đói, tức là mất đi một triệu chứng sớm để kịp chẩn đoán. Sau đó cũng là run rẩy, mắt hoa, vã mồ hôi lạnh, tứ chi bủn rủn; do diễn biến kéo dài nên cơ thể trẻ đủ thời gian để kịp điều chỉnh (huy động protein); trái lại sự huy động này tỏ ra chậm chạp và kém hiệu lực ở người già, do vậy hậu quả thường nặng nề: có thể hôn mê, có thể thiểu lực kéo dài, có thể suy cạn kho protein khó hồi phục... Nói chung, nếu cụ già đã giảm cảm giác ngon miệng thì nên ăn nhiều bữa nhỏ mỗi ngày.

Trong tình trạng này người cao tuổi cần ăn ngay các loại glucid dễ hấp thu: kẹo, bánh ngọt, khẩn cấp hơn có thể dùng nước đường (không dùng đường hóa học), nước quả cây, sữa... Trường hợp khẩn cấp phải truyền glucose vào máu.

Cao G-h ở người già

Trái với hạ (có hậu quả xấu), tình trạng cao G-h trong hầu hết trường hợp là tạm thời (khi vận động, khi ở trạng thái tâm lý quá phấn khích: cáu giận, hoảng sợ, bực tức, lo phiền...). Với người già, chỉ cần nhớ rằng nếu tình trạng trên kéo dài và xảy ra thường xuyên có thể làm tiết nhiều adrenalin, gan cạn kiệt glucid - đe dọa chuyển sang hạ G-h. Thêm nữa, những trạng thái tâm lý trên còn ảnh hưởng xấu tới tim mạch, huyết áp.

Trường hợp tăng G-h kéo dài gặp trong bệnh tiểu đường. Ở người già, bệnh này không do thiếu insulin mà do các tế bào sử dụng kém hiệu quả chất này, do vậy nói chung những năm đầu tiên chưa cần chữa bằng insulin (như với người trẻ). Hiện đã có rất nhiều loại thuốc chữa, dùng lâu dài, nhưng chọn loại nào thích hợp thì cần được thầy thuốc hướng dẫn và bệnh nhân tự theo dõi.

Phát hiện sớm bệnh tiểu đường ở người già không dễ vì G-h cao không gây ra triệu chứng gì khiến bệnh nhân phải tự chú ý. Tuy nhiên, ở tuổi trên 60 rất nên đo G-h định kỳ theo hướng dẫn của y tế. Không nên đo trong nước tiểu (vì có glucose trong nước tiểu là bệnh đã tiến triển một thời gian dài).

Cao G-h thường không biểu hiện bên ngoài bằng các triệu chứng khiến bệnh nhân cảm thấy được. Phải phát hiện bằng đo G-h. Nhiều trường hợp đã có glucose trong nước tiểu (mức G-h đã vượt 1,7g/l) mà đương sự hoàn toàn không tự biết; khi tình cờ được đo mới phát hiện đã mắc bệnh tiểu đường.

Đây là hai triệu chứng thường gặp ở người cao tuổi, bệnh có thể phòng tránh được. Để phòng bệnh, người cao tuổi cần có chế độ ăn, nghỉ hợp lý, giữ cho tâm hồn luôn thoải mái, tối kỵ các ức chế tình cảm mạnh. Khi có những dấu hiệu tăng hoặc hạ đường huyết, nhất là xảy ra hiện tượng này thường xuyên phải được thầy thuốc thăm khám và hướng dẫn dùng thuốc.

Read More