Bài tập dưỡng sinh hiệu quả cho người già

Liệu con người có thể làm chậm quá trình lão hóa? Câu trả lời là có. Người ta đã tìm thấy một số phương pháp dưỡng sinh trường thọ giản dị mà hiệu quả trong y học cổ truyền, như nuốt nước bọt và gõ răng, cứu huyệt Túc tam lý, xoa bàn chân, xát vùng lưng và xoa bóp vành tai.

 

Cứu huyệt Túc tam lý

Y học cổ có câu: "Đỗ phúc tam lý lưu", ý muốn nói cứu huyệt Túc tam lý có thể phòng chống các bệnh lý đường tiêu hóa, đặc biệt ở dạ dày và ruột. Không một nhà châm cứu nào không biết tới điều này. Song Túc tam lý còn là một huyệt vị nổi tiếng có tác dụng bảo vệ và nâng cao sức khỏe, phòng bệnh tích cực, làm chậm quá trình lão hóa và kéo dài tuổi thọ. Bởi vậy, từ xưa đến nay, Túc tam lý còn được gọi là huyệt Trường thọ.

Có nhiều cách để xác định vị trí của huyệt Túc tam lý, có thể tiến hành đơn giản như sau: sờ bờ trước xương ống chân từ dưới cổ chân ngược lên, đến gần khớp gối, nếu ngón tay bị mắc lại ở đâu thì đó là vị trí lồi củ trước xương chày, từ đây đo ngang ra ngoài một khoát ngón tay là vị trí của huyệt. Khi ấn huyết sẽ có cảm giác tê tức lan xuống bàn chân.

Do đâu Túc tam lý lại có công dụng đặc biệt như vậy? Trước hết, huyệt vị này có tác dụng tăng cường hoạt động của hai cơ quan trọng yếu trong nhân thể là tỳ và vị. Theo quan niệm của y học cổ truyền, vị chủ thu nạp, tỳ chủ vận hóa, do đó tất cả đồ ăn thức uống muốn trở thành các chất dinh dưỡng cần thiết để duy trì hoạt động sống của cơ thể đều phải qua hoạt động hấp thu, tiêu hóa, chuyển vận và phân bố của tỳ và vị. Bởi vậy, cứu huyệt Túc tam lý thường xuyên cũng có nghĩa là nâng cao năng lực hoạt động của hai cơ quan này. Thứ đến, trong những năm gần đây, với nhiều công trình nghiên cứu có đối chứng, các nhà y học cổ truyền đã chứng minh được hiệu ứng kháng lão của Túc tam lý thông qua việc cải thiện hàng loạt các chỉ tiêu về tuần hoàn, hô hấp, thần kinh, tiết niệu, nội tiết, miễn dịch và vận động ở người cao tuổi.

Kỹ thuật cứu huyệt cũng đơn giản: Dùng điếu ngải mua ở các cơ sở y học cổ truyền, hoặc tự chế bằng cách lấy lá ngải cứu phơi khô trong bóng râm, bóp mịn, bỏ gân xơ, rồi dùng giấy mỏng cuốn lại như điếu thuốc lá, châm lửa rồi hơ lên huyệt với cự ly chừng 3 cm, sao cho da vùng huyệt nóng đều lên. Mỗi huyệt cứu trong 5-10 phút, mỗi ngày cứu một hoặc hai lần.

Nuốt nước bọt và gõ răng

Các thầy thuốc xưa coi nước bọt là một dịch thể quý giá và trân trọng gọi bằng nhiều tên khác nhau như ngọc tuyền, hoa trì thủy, ngọc trì thủy, thần thủy...

Trương Cảnh Nhạc, y gia trứ danh đời Minh (Trung Quốc), đã viết: "Thực ngọc tuyền giảm khả diên niên, trừ bách bệnh, năng nhuận ngũ tạng, duyệt cơ phu" (nghĩa là nuốt nước bọt có thể sống lâu, trừ được nhiều bệnh, bồi bổ ngũ tạng, làm khỏe cơ đẹp da). Khoa học hiện đại đã chứng minh trong nước bọt có hơn chục loại men, khá nhiều vitamin, nguyên tố vi lượng, axit hữu cơ và nội tiết tố rất cần thiết cho cơ thể, ví dụ như amylase trợ giúp tiêu hóa, lysozyme kháng khuẩn, immunoglobulin tăng cường miễn dịch... Vì thế, nuốt nước bọt nhiều lần rất tốt cho sức khỏe.

Gõ răng cũng là một vận động được y học cổ truyền hết sức coi trọng vì nó giúp răng bền chắc, cải thiện sức nhai, làm tăng tiết nước bọt góp phần hỗ trợ tiêu hóa và bảo vệ dạ dày.

Vậy cách thức nuốt nước bọt và gõ răng cần được tiến hành như thế nào? Trước tiên phải chọn tư thế nằm hay ngồi cho phù hợp, tinh thần hoàn toàn yên tĩnh, mắt khép hờ, toàn thân thư giãn. Tiếp đó dùng lưỡi khuấy động trong miệng, xoa bóp mặt ngoài hàm trên và hàm dưới, khi nước bọt tiết đầy thì súc miệng 10 cái rồi dùng ý niệm phân làm 3 lần đưa nước bọt xuống Đan điền. Sau đó nhẹ nhàng gõ hai hàm răng vào nhau 100 lần. Mỗi ngày làm 3 lần, mỗi lần lặp lại chu trình trên.

Xoa bàn chân

Lão Tử nói: "Thiên lý chi hành, thủy vu túc hạ" (nghĩa là đường đi nghìn dặm bắt đầu từ dưới bàn chân). Con người muốn đi xa lẽ nào không cần đến đôi bàn chân cứng cáp. Ngược lại, nếu bàn chân được bảo dưỡng đều đặn thì con người sẽ khỏe mạnh, sống lâu. Theo y học cổ truyền, bàn chân là gốc rễ của cơ thể, là nơi có 6 đường kinh đi đến với hơn 30 huyệt vị châm cứu, chiếm gần 1/10 tổng số huyệt toàn thân. Bởi vậy, xoa bóp bàn chân thường xuyên có ý nghĩa rất lớn đối với sức khỏe.

Kỹ thuật xoa bóp bàn chân rất đơn giản: Sau khi ngâm rửa bàn chân bằng nước ấm, dùng lòng bàn tay xoa lần lượt hai mắt cá, mu bàn chân, gan bàn chân và các ngón chân từ nhẹ đến mạnh, từ chậm đến nhanh, mỗi vùng xoa 50-100 lần. Cuối cùng, dùng ngón tay cái day hai huyệt Dũng tuyền nằm ở điểm nối giữa 2/5 trước và 3/5 sau của đoạn nối đầu ngón chân thứ 2 với điểm giữa bờ sau gót chân, trong vòng 5 phút.

Xát vùng lưng

Lưng là bộ phận trọng yếu, với hơn 100 huyệt vị liên quan mật thiết đến tất cả các tạng phủ trong cơ thể. Vì thế, xoa xát vùng lưng có tác dụng lưu thông kinh mạch, điều hóa khí huyết, cải thiện chức năng tạng phủ, thư giãn tinh thần, giúp cơ thể khỏe mạnh và trường thọ.

Kỹ thuật xoa xát vùng lưng cũng hết sức đơn giản: sau khi tắm hoặc lau rửa toàn thân bằng nước ấm, dùng khăn gai dài vắt qua sau lưng rồi tiến hành xát ngang và dọc từ trên xuống dưới, từ trong ra ngoài, từ nhẹ đến mạnh với tần số 100-200 lần/phút. Nếu có người khác dùng gốc bàn tay xát cho thì càng tốt, thậm chí có thể dùng dụng cụ gãi ngứa bằng nhựa để tiến hành xát lưng. Sau khi xát, có thể dùng hai ngón tay cái day ấn dọc hai bên cột sống để nâng cao hiệu quả trị liệu.

Xoa bóp loa tai

Loa tai là hình ảnh thu nhỏ của toàn bộ cơ thể, trông giống như một bào thai nằm lộn ngược cuộn mình trong tử cung. Trên một diện tích rất nhỏ (trung bình 15 cm2) mà loa tai có tới hơn 100 huyệt vị châm cứu mỗi bên, tương ứng với tất cả các bộ phận, các cơ quan trọng yếu của cơ thể. Khi một bộ phận hoặc một cơ quan bị bệnh thì huyệt vị tương ứng cũng biến đổi theo - và ngược lại, khi tác động lên một huyệt vị nào đó thì chức năng của cơ quan tương ứng cũng được cải thiện.

Bởi vậy, tiến hành xoa bóp loa tai có ý nghĩa khởi động toàn thân, điều hòa công năng các tạng phủ, làm lưu thông kinh mạch, từ đó giúp cho cơ thể đủ sức phòng chống bệnh tật, bảo vệ và nâng cao sức khỏe, kéo dài tuổi thọ.

Cách thức xoa bóp loa tai như sau: trước tiên, xát hai bàn tay vào nhau cho nóng lên, rồi dùng lòng bàn tay vò loa tai từ trên xuống dưới, từ trái sang phải. Tiếp đó, dùng hai ngón tay cái và ngón tay trỏ nhẹ nhàng vê vành tai thật kỹ sao cho tai nóng đều lên. Cần lưu ý xoa hết mọi ngóc ngách của tai. Mỗi ngày nên xoa 2 lần, khi tiến hành nên chọn nơi yên tĩnh, toàn thân và tinh thần thư giãn.

Như vậy, con người hoàn toàn có thể kéo dài tuổi thọ. Vấn đề cốt lõi là ở chỗ phải làm thế nào để sống khỏe và sống lâu một cách có hiệu quả.