Nhu cầu dinh dưỡng với người cao tuổi

Bản thân hiện tượng lão hóa ít ảnh hưởng tới chế độ dinh dưỡng nhưng chế độ dinh dưỡng lại có ảnh hưởng đáng kể đến quá trình lão hóa. Đó là tác nhân thiết yếu để tuổi già sống yên vui khỏe mạnh.

 

Ắn uống cho người già là một vấn đề rộng lớn, bài này nói chủ yếu về nhu cầu chất đạm.
Trước hết nhu cầu ăn uống phụ thuộc nhiều vào tuổi tác. Người có tuổi có thể chia làm 3 loại:
- Các cụ dưới 70 tuổi cần thức ăn đa dạng, lành và cân bằng để hạn chế sự tiến triển của một số bệnh thoái hóa (như tim mạch, đái tháo đường, đục thủy tinh thể v.v...).
- Các cụ già tuổi 70-80 cần chú ý bồi dưỡng cho đủ các thành phần vĩ và vi lượng. Ở trường hợp mắc nhiều bệnh, các cụ cần chế độ ăn thích hợp để tránh bị suy dinh dưỡng.
- Các cụ trên 80 tuổi dễ có nguy cơ suy dinh dưỡng hơn, cần bồi dưỡng tối thiểu hàng ngày 30 calo cho 1kg thể trọng, trong đó 1g là protein (trừ trường hợp các cụ bị ốm liệt giường).
Đề phòng thiếu dinh dưỡng vì protein
Thiếu dinh dưỡng về protein và năng lượng là nguy cơ đầu tiên cho sức khỏe của người già. Các nguyên nhân chính là:
- ăn không đủ do thiếu thốn, ở cô đơn, hư hỏng về vị giác và khứu giác.
- Một số trường hợp bệnh lý (nhất là nhiễm khuẩn) hoặc do 1 số chế độ điều trị bệnh.
- Quan niệm sai lầm (ví dụ sợ béo).
Sụt cân là báo động chính của suy dinh dưỡng về protein và năng lượng. Do suy dinh dưỡng vì các mặt này là giảm sức cơ bắp, kém miễn dịch, suy nhược, trầm cảm.
Thức ăn có đạm
Nhiều người già không thích ăn thịt (do vị giác, tiết kiệm v.v...). Ta có thể thay thế bằng nhiều thức ăn khác có protein động vật như: cá, gia cầm, gan, trứng, sữa và các sản phẩm của sữa.
Người già nên ăn nhiều bữa (3-4 bữa) 1 ngày. Buổi sáng người già muốn ăn nhiều hơn cả nên bữa này cần đầy đủ cả đạm lẫn glucid và lipid.
Đối với các cụ già răng yếu, thức ăn phải xé, nghiền nhỏ, nấu dạng nửa lỏng, dạng canh, dạng kem để tráng miệng v.v...
Đối với các cụ ốm đau nằm viện hay mất trí, không tự ăn được, phải tiêm truyền qua tĩnh mạch để tiếp đạm. Đối với bệnh nhân phẫu thuật đường tiêu hóa hay tai mũi họng, phải cho ăn qua ống thông loại thức ăn đặc biệt giàu protein và các chất dinh dưỡng khác.
Bình thường sự phân phối calo ở các cụ già khỏe mạnh là:
- Protein (13-15% số calo) trong đó 50% là protein động vật.
- Lipid (30-50% số calo).
- Glucid (50-55% số calo).